Ograniczenie azotanów to termin używany przez doświadczonych aquascaperów do opisania strategii uzyskiwania intensywniejszych odcieni czerwieni u wybranych gatunków roślin, które dobrze reagują na niższe stężenie azotu.
Azot to pierwiastek wykorzystywany w tkankach roślinnych w największych ilościach zaraz po węglu i H2O. W przypadku wielu naturalnych ekosystemów dostępność azotu determinuje ogólne tempo wzrostu roślin. Gleba bogata w azot doskonale nadaje się na przykład do uprawy roli.
W przypadku wielu roślin wodnych, gdy ilość azotu jest ograniczona, synteza chlorofili zostaje opóźniona, co powoduje, że rośliny czerwone lub pomarańczowe mogą wydawać się znacznie bardziej czerwone. Gatunki takie jak Rotala rotundifolia i jej odmiany (Rotala colorata, Rotala H’ra idt.), Rotala Goias, Hygrophila pinnatifida i Hygrophila araguaia, Ludwigia arcuata i Ludwigia brevipes uzyskują naprawdę głębokie czerwone wybarwienie tylko w środowisku, w którym jest bardzo mało azotu. Zastosowanie w ich przypadku silnego oświetlenia nie przynosi tego samego efektu.
W przypadku rośliny Rotala rotundifolia Red (na zdjęciu powyżej) można dokładnie zauważyć, w którym punkcie cyklu wzrostu wystąpiło ograniczenie azotanów w akwarium. Widoczne jest przejście, w którym liście rośliny stają się bardziej czerwone.
Na zdjęciu poniżej porównane zostały obok siebie dwie rośliny Rotala H’ra nawożone różnymi ilościami składników odżywczych.
Ograniczenie azotanów nie ma wpływu na wybarwienie Ludwigii sp, ale uprawa jej w środowisku ubogim w składniki odżywcze powoduje, że uzyskuje ona mniejsze formy. Obie rośliny na zdjęciu poniżej zostały wyhodowane z tej samej sadzonki, jednak otrzymywały one inną ilość składników odżywczych.
Ludwigia arcuata przy ograniczeniu azotanów wykształca węższe i bardziej czerwone liście. Kiedy w jej środowisku występuje wysokie stężenie NO3, jej liście są szersze i uzyskują bledszy, bardziej żółty odcień.
Ograniczenie zawartości azotanów nie ma wpływu na wybarwienie Alternanthera reineckii.
Efekt ograniczenia azotanów uzyskuje się, gdy wszystkie inne składniki odżywcze są dostępne w nadmiarze, ale azot jest dostarczany w sposób kontrolowany. Ograniczenie stężenia azotanów zwykle osiąga się poprzez dozowanie mniejszej ilości N do słupa wody, używając w zamian bogatego podłoża, które jest swojego rodzaju rezerwą azotu dla roślin. Nie można całkowicie wyeliminować azotu ze środowiska wodnego, ponieważ doprowadzi to do zahamowania, a po jakimś czasie do całkowitego zatrzymania wzrostu roślin.
Inną zaletą kontrolowanego ograniczenia ilości azotu w akwarium jest to, że niektóre rośliny łodygowe uzyskują bardziej zwarte formy oraz krótsze odległości między węzłami. Jest to szczególnie pożądane przez miłośników aquascapingu, którzy pragną kontrolować formy roślin i przycinając je chcą dokładnie dopasować ich kształt do konturów hardscape’u. Jest to również główny powód, dla którego większość akwarystów startujących w zawodach skoncentrowanych na wykorzystywaniu hardscape’u stosuje niższe ilości nawozów. Spowolnienie tempa wzrostu często oznacza również większą stabilność całego zbiornika. Rośliny w takim zbiorniku mogą być rzadziej przycinane i przesadzane. Wolniej także dochodzi do przepełnienia zbiornika roślinnością, co jest bardzo częstym problemem wielu akwarystów.
Utrzymuj azot na wysokim poziomie, jeśli zależy Ci na szybkim wzroście roślin. Jeśli natomiast skupiasz się na aquascapingu i chcesz kontrolować oraz uzyskiwać estetyczny rozmiar i kształt oraz intensywne czerwienie w przypadku roślin kolorowych, lepszym wyborem będzie ograniczanie stężenia azotu w akwarium.
Hygrophila pinnatifida, aby uzyskać kolor czerwony musi być hodowana w środowisku o ograniczonym stężeniu azotanów. Nawet w jasnym świetle jej liście będą oliwkowozielone, jeśli poziom NO3 w zbiorniku będzie wysoki.
Często zadawane pytania:
Kiedy powinienem ograniczać stężenie azotanów? Czy ograniczenie azotanów jest dobrym rozwiązaniem dla wszystkich akwariów?
Możesz zacząć ograniczać stężenie azotanów, jeśli chcesz aby Twoje rośliny wolniej rosły. Pamiętaj o dobraniu odpowiednich roślin, które lubią uboższe środowisko wodne. Ograniczanie azotanów jest zwykle stosowane w przypadku roślin ukorzenionych rosnących na bogatym podłożu. Uważaj, aby nie dopuścić do niedoborów. Pamiętaj również o uzupełnianiu składników odżywczych w odpowiednim czasie. Ubogie pod względem azotu środowisko może w dłuższej perspektywie zaszkodzić kondycji Twoich roślin. Dlatego bardzo ważne jest wzbogacanie gleby, jeśli ograniczenie azotanów nie jest tylko chwilowe. Niektóre gatunki, takie jak np. Ludwigia pantanal, rosną lepiej przy bogatszym dozowaniu do słupa wody.
Czy zaprzestanie dozowania azotanów do słupa wody nie przysporzy mi problemów? W końcu azot to jeden z głównych makroelementów NPK. Jak rośliny sobie bez niego poradzą?
Rośliny w akwariach bez dozowania azotanów do słupa wody są zakorzenione w bogatym podłożu, z którego mogą pobierać azot. Z czasem również część azotu przedostaje się z podłoża do wody. Rośliny dostosowują swój wzrost do dostępnych składników odżywczych. Po prostu, gdy azotu będzie mało, będą rosły wolniej. Ograniczenie azotanów często pozwala uzyskać bardziej zwarte i mniejsze formy roślin, co jest przydatne zwłaszcza dla aquascaperów. Jednak musisz również określić, kiedy stężenie azotanów jest zbyt niskie. Zbyt mała ilość azotanów w dłuższej perspektywie czasu może skutkować pogorszeniem się kondycji roślin. W zależności od gatunku, niektóre rośliny lepiej dostosowują się do niskich poziomów składników odżywczych niż inne, dlatego należy pamiętać o prawidłowym doborze roślin do akwarium, w którym ograniczamy azotany.
Która roślina jest zdrowsza – ta hodowana w środowisku o wysokim stężeniu NO3, czy ta hodowana w niskim?
Rośliny uprawiane w środowiskach o wyższym stężeniu azotu są zwykle większe i bardziej wytrzymałe. W dłuższej perspektywie czasu niski poziom azotu sprawia, że rośliny stają są delikatniejsze. Niektóre gatunki lepiej dostosowują się do niskich poziomów składników odżywczych niż inne, dlatego należy pamiętać o prawidłowym doborze roślin zależnym od metody nawożenia akwarium. W przypadku Rotali rotundifolia, na zdjęciu powyżej, ograniczenie azotanów praktycznie nie wpływa na jej kondycję, ponieważ roślina ta bardzo dobrze sobie radzi w środowisku ubogim w azot.
Czy istnieje związek między odpornością rośliny na ograniczoną ilość azotu, a wartościami PAR?
Uważam, że tolerancja niskich poziomów azotu zależy od gatunku. Jedne rośliny osiągną dużo bardziej intensywne wybarwienie po ograniczeniu ilości azotu, u innych zmiany będą niewielkie, a na wybarwienie jeszcze innych ilość azotu nie będzie miała żadnego wpływu. Jeśli chodzi na przykład o Rotalię rotundifolia, to osiąga ona intensywniejszą czerwień w znacznie gorzej oświetlonym akwarium, w którym nie jest dozowany NO3, niż w akwarium bardzo silnie oświetlonym, w którym stężenie NO3 jest wysokie. Wiele innych roślin preferuje coś pomiędzy… Na przykład czerwona roślina Eriocaulon staje się intensywniej czerwona w środowisku z niskim poziomem NO3, ale jeśli zastosuje się bardzo silne oświetlenie, to również uzyskuje ona całkiem ładny, czerwony kolor.
Aby czerpać korzyści wynikające z ograniczenia stężenia azotanów należy pamiętać również o stworzeniu odpowiedniego środowiska w całym zbiorniku. Sprawdź nasze nawozy z serii Capstone.
Źródło: www.2hraquarist.com
Tłumaczenie: Magdalena Furga
Kopiowanie tekstu zabronione.
